Tai nạn giao thông luôn là hiểm họa khôn lường khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Mà theo nghiên cứu thì lý do mất tập trung khi lái xe chiếm phần lớn nguyên nhân gây ra các vụ tai nạn. Hãy tìm hiểu các nguyên nhân gây mất tập trung khi lái xe và cách phòng chống để đảm bảo lái xe an toàn.
Các kiểu mất tập trung khi lái xe ô tô
Theo như các chuyên gia, có 3 loại xao nhãng, mất tập trung khi lái xe ô tô thường gặp nhất:
1. Xao nhãng tâm lý: Đây là bất kỳ hành động hay suy nghĩ nào của tài xế trong lúc lái xe ô tô nhưng lại không liên quan đến việc điều khiển xe như: nói chuyện với hành khách, nghe nhạc, nghe radio hay miên man suy tư về một chuyện nào đó trong đầu. Việc xao nhãng tâm lý như vậy dễ dẫn đến các xao nhãng khác.
2. Xao nhãng thị giác: Loại xao nhãng này được hiểu là bất kỳ những gì mà tài xế quan sát trong lúc lái xe. Nhưng lại không nhằm để phục vụ cho mục đích lái xe. Như ngắm cảnh, dõi theo một ai đó hay sự việc gì đó hoặc nhìn điện thoại,… Kiểu xao nhãng thị giác cực kỳ nguy hiểm bởi một trong những nguyên tắc lái xe an toàn hàng đầu là phải luôn luôn tập trung quan sát. Đôi khi chỉ lơ là vài giây cũng có thể gây ra hậu quả khôn lường.
3. Xao nhãng thao tác tay: Đây là kiểu xao nhãng về hành động. Tài xế có thể bỏ một tay hoặc thậm chí cả hai tay ra khỏi vô lăng để làm một việc gì đó như: bấm điện thoại, chỉnh màn hình xe, trang điểm hay sử dụng đồ ăn,… Điều này sẽ làm giảm đáng kể tốc độ xử lý và khả năng phản xạ tình huống xử nếu chẳng may gặp tình huống bất ngờ.
Nguyên nhân gây mất tập trung khi lái xe
Một số nguyên nhân gây mất tập trung khi lái xe
Suy nghĩ miên man
Tưởng chừng như suy nghĩ miên man là vô hại nhưng trên thực tế lại tiềm ẩn rủi ro rất lớn. Bởi khi đầu óc con người chìm sâu vào các suy nghĩ thì sẽ dần dần lơ là, thiếu chú ý với những diễn biến trên đường.
Một nghiên cứu tại Mỹ chỉ ra rằng trong tất cả vụ va chạm xảy ra bởi nguyên nhân lái xe mất tập trung thì có đến 62% là do tài xế suy nghĩ miên man tới việc khác. Tỷ lệ này cao gấp 5 lần so với nguyên nhân nói chuyện điện thoại hay nhắn tin khi đang lái xe ô tô.
Sử dụng điện thoại
Trong thời đại công nghệ số phát triển hiện nay. Chiếc điện thoại thông minh gần như là vật bất ly thân. Chức năng của nó đã được nâng cấp không chỉ đơn giản là nghe gọi mà còn giúp tìm kiếm thông tin, truy cập internet hay để giải trí. Tuy nhiên những cuộc gọi, tin nhắn hay những thông báo từ một trang tin hay mạng xã hội nào đó tất cả đều dễ dàng khiến cho người lái bị mất tập trung. Nghe điện thoại, nhắn tin hay lướt mạng xã hội luôn là một trong những nguyên nhân dễ dẫn đến mất tập trung khi lái xe gây tai nạn nhất.
Sử dụng rượu bia khi lái xe
Tỷ lệ các vụ tai nạn giao thông liên quan đến việc sử dụng rượu, bia ngày càng tăng cao. Đặc biệt, hậu quả của những vụ tai nạn này thường rất là nghiêm trọng. Đây chính là lý do vì sao nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam thực hiện áp dụng quy định nghiêm cấm người uống bia rượu điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
Do buồn ngủ
Buồn ngủ cũng là một trong những yếu tố gây mất tập trung lái xe thường gặp. Nhất là khi thực hiện lái xe đường dài hay lái xe ban đêm. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng buồn ngủ chính là nguyên nhân thứ hai gây ra những vụ tai nạn nghiêm trọng sau lái xe uống rượu bia.
Do yếu tố tâm trạng
Việc phải lái xe khi đang trong trạng thái tức giận, bực bội hay kích động cũng có thể tăng nguy cơ gặp tai nạn lên gấp 10 lần. Ở các nước có hệ thống giao thông phức tạp, thường xuyên kẹt xe, thời tiết nắng nóng như tại Việt Nam thì tâm trạng, cảm xúc con người có thể dễ bị ảnh hưởng hơn dù chỉ gặp một tình huống nhỏ không hài lòng.
Vừa lái xe vừa ăn uống
Việc sử dụng đồ ăn uống khi đang lái xe là một hành động mà tài xế sẽ phạm phải cùng lúc nhiều loại xao nhãng. Thay vì tập trung lái xe, mắt quan sát phía trước nhưng lại hướng sự chú ý đến món ăn hay thức uống. Và dĩ nhiên tay của bạn cũng rời bỏ vô lăng để cầm đồ ăn, thức uống. Thậm chí có thể cầm liên tục trong một quãng đường dài. Theo nghiên cứu kết luận ăn uống khi lái xe có thể tăng rủi ro gặp tai nạn lên đến 80% so với thông thường.
Giải pháp tránh mất tập trung khi lái xe
Để khắc phục việc mất tập trung khi lái xe cũng như phòng tránh các hậu quả do tình trạng này gây ra. Ngày nay các nhà sản xuất liên tục phát triển và trang bị cho ô tô nhiều công nghệ an toàn tiên tiến. Các công nghệ an toàn như: hệ thống cảnh báo mất tập trung, hệ thống cảnh báo chệch làn đường, hệ thống hỗ trợ giữ làn đường…
Tuy nhiên, dù chiếc ô tô có hiện đại như thế nào, nhiều trang bị công nghệ tiên tiến tối tân ra sao. Thì người lái vẫn luôn là nhân tố then chốt và quan trọng. Do đó để tự bảo vệ bản thân, người lái nên tập thói quen tập trung khi lái xe, hạn chế nói chuyện điện thoại, không cầm bấm điện thoại. Nếu như buồn ngủ hoặc tâm trạng đang không tốt hay cần ăn uống gì đó thì nên tạm dừng hành trình. Chỉ nên lái xe khi đã lấy lại được trạng thái tốt, tinh thần minh mẫn, tỉnh táo.
Để tránh cho việc xao nhãng, mất tập trung khi lái xe bạn có thể áp dụng các biện pháp.
– Nhìn xa hơn về phía trước: Bạn không nên chỉ nhìn xuống phần đường trước đầu xe. Hay chỉ nhìn chằm chằm vào xe phía trước mà cần có tầm nhìn xa hơn về phía trước để dễ dàng phán đoán, nhanh chóng nhận biết hay kịp thời xử lý nếu có tình huống bất ngờ xảy ra.
– Nhìn bao quát: Bạn nên chọn góc quan sát càng bao quát, càng tổng thể càng tốt. Điều này sẽ giúp bạn dự đoán được những tình huống, nguy hiểm tiềm ẩn có thể xảy ra để đưa ra phương hướng xử lý phòng tránh kịp thời.
– Quan sát linh hoạt: Không nên chỉ tập trung quan sát phía trước. Mà bạn còn cần quan sát cả hai bên hông xe qua gương chiếu hậu. Điều này sẽ giúp bạn kiểm soát tốt hơn không gian mà xe di chuyển, nhận biết nhanh nếu có xe phía sau đang muốn vượt.
– Để lại khoảng thoát: Bạn nên giữ khoảng cách an toàn giữa 2 xe với xe ô tô phía trước cũng như xe chạy hai bên. Cố gắng luôn chừa lại lối thoát để có đủ không gian hay thời gian xử lý nếu xảy ra sự cố bất ngờ.
– Luôn đảm bảo các xe khác thấy xe bạn: Trong các tình huống như xin vượt, chuyển hướng, rẽ hay nhập làn… Hãy luôn bật đèn tín hiệu và bấm còi xe để các lái xe khác thấy xe của bạn. Và chủ động nhường đường. Nhất là trước khi vượt hay bắt buộc chạy song song cạnh xe lớn phải chắc chắn rằng lái xe nhìn thấy xe bạn, tuyệt đối không ở lâu trong vùng mù của xe khác.
Lái xe tưởng chừng như đơn giản nhưng lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Do đó cần tập trung tuyệt đối và đảm bảo các biện pháp an toàn khi tham gia giao thông.
